जाता तितल्यो भासो शिकया, उलोवया, बरोवयाः विधानसभेंतल्यो कोंकणीच्यो भोयो भोयो मात थांबोवया
By Sandesh Prabhudesai
18 January 2021 12:05 IST
दिल्लीच्या आप सरकारान तेंच्या राज्यांत कोंकणी अकादमी स्थापन करपाची घोशणा केली आनी गोंयचे कांय स्वताक मराठीमोगी म्हणपी हे घोशणेचेर तुटून पडले. तेतूंत फुडाकार घेतलो तो खाजगी गोमंतक मराठी अकादमीचो अध्यक्ष प्रदीप घाडी आमोणकारान. फाटले विधानसभा वेंचणुकेंत आम आदमी पार्टींचेर थिुयेे मतदारसंघांत तेणे 703, म्हुटल्यार 3.14 टक्के मतां घेवन आपली लोकप्रियता दाखयलेली. तेचे मतान तेच्या दिल्लीच्या आप फुडाऱ्यांची कोणे तरी दिशाभूल केल्या. आपल्या वैयक्तीक फेसबूक अकावंटांतल्यान तर मराठीची बाजू मांडटना तेणे वीट येवचेसारकें जातीयवादी स्वरुपाचें लिखाण केलें. सगळे युक्तिवाद सोंपतात तेन्ना सु-शिक्षीत मनीस लेगीत जातीचेर निसरता. तेंच तेणेय केलें. परत दाव्या पांयांर कुटलो. हेर कांय स्वताक मराठीमोगी म्हणटल्यांनी दिसाळ्यांतल्यान टिका करून आपूण ‘मोगी’ न्हूं तर कोंकणीचो दुस्वास करपी ‘वादी’ हें परत एक फावट सिद्ध केलें.
दिल्ली सरकारान 21 भाशीक अकादमींची घोशणा केल्ली. कोंकणी अकादमी ही बाविसावी. तेतूंतल्यो उर्दू, संस्कृत, पंजाबी, हिंदी, सिंधी आनी मैथिली-भोजपुरीच्यो अकादमी सुरू लेगीत जाल्यात. ते भायर बंगाली, मराठी, गुजराती, तामीळ, तेलगू, मल्याळम, कन्नड, ओडिया, आसामी, काश्मिरी, मारवाडी, हरयाणवी, गढवाली, कुमांवी आनी जौसारी अश्या 15 भाशांच्यो अकादमी जाहीर जाल्यात. संविधानाचे आठवे अनुसुचींत नाशिल्ल्यो लेगीत. तेभायर परदेशी भाशांच्योय अकादमी स्थापन करतले. तरीकय दिल्लीच्या कोंकणी अकादमीक लागून जर पोटांत मुड्डूता जाल्यार तो मराठी-मोगी न्हूं तर वादी हें सिद्धच जाता. मागीर तेंकां येंडेल दिवपाक स्वाभिमानी कोंकणी तरणाटो मुखार कित्याक सरचोना?
जालेंय तशेंच. तरणाटे चाळवले. फकत फेसबुकांतल्यान तेंचेर तुटुून पडलेना. सोशल मिडियांतल्यान एकठांय येयले आनी 16 जानेवारीक गोमंतक मराठी अकादमीच्या पडंग पडिल्ले परवरीचे इमारतीमुखार तेंणी ‘अस्मिताय जागोर’ केलो. ह्या वादींच्या गाढवपणाचें प्रतीक म्हुणोन गाढवाची प्रतिमाय लासली. भाशणांवांगडाच धोल-ताशांच्या गजरांत घोशणा दीत कोंकणी आरत्योय म्हुटल्यो.
हांव स्वता हे कार्यावळीक हजर आसलेलों. सगळेच तरणाटे बोमलेच्या देठांतल्यान, पूण तितल्याच संयमान, उलयले. मराठीविशींचो कसलोच दुस्वास तेंच्या उलोवण्यांत दिसलोना. वेल्यान कोंकणीची उदरगत जाता देखून तुमी दुस्वासी जायनाकात हेंच ते परतपरत सांगताले. आमी कोंकणी, मराठी, हिंदी, इंग्लीश अशें सगळेंच लिखाण कशे वाचतात तेंय तेणीं अभिमानान सांगलें. दिल्ली सरकारान कोंकणी अकादमी स्थापन केल्यार हेंचें पोटांत कित्याक दुखता हो तेंचो सादो सरळ प्रस्न आसलेलो. (दुर्दैवान हे कार्यावळीची बातमी ‘भांगरभूंयं’त लेगीत वेवस्थीत प्रसिद्ध जालिना.)
ही बातमी वेवस्थीत वाचपाखाताीर हांगां क्लिक करात
श्रद्धा धोंड हें साखळी कॉलेजींत मराठी शिकयता. तेचें भाशण आयकोन तर दोळ्यांत दुकां येयलीं. तेणें सांगलेंः “हांव स्वता मराठी शिकलां आनी शिकयतां. पूण हाचो अर्थ असो न्हय कीं म्हाका कोंकणीचो अभिमान ना. हे भाशेन म्हाका म्हज्या अस्तित्वाची जाणीव करून दिल्या. म्हाका खंयचेच भाशेचो दुस्वास ना. आज आमकां आमचो इतिहास समजून घेवचे खातीर हे वास्तूची (मराठी अकदमी इमारतीची) गरज आसा. आनी तुमी तांचें खंडहर करून उडयलां? जायना न्हय तुमचेकडेन? आमचेकडेन दियात. आमी चलोवन दाखयतात.”
तितलेंच प्रभावी भाशण आशिल्लें कोंकणी भाशा मंडळाची अध्यक्ष अन्वेषा सिंगबाळाचेंः “तुमी भाशेच्या आनी धर्माच्या नांवान समाजांत फूट घालतात. आमचे कोंकणीन आमकां एकचार शिकयला. तेच वाटेन आमी चलतलीं. म्हाका मराठीचोय मोग आसा. हांव मराठी शिकलां, बरयतां आनी वाचतां. पूण अशें म्हुणून कोणय कोंकणी अस्मितायेक नखलामी करपाक लागले जाल्यार मात आमी ओगीं रावचीं नात.” माल्कॉम डिकॉस्टा, वैभव कळंगुटकार, प्रणिता रेडकार, पंकज नमशीकार आनी पुरुषोत्तम वेर्लेकारय ह्याच सुरांत उलयले.
अस्मिताय जागोर कार्यावळींत उलयतना मराठी शिक्षक प्रा श्रद्धा धोंड
चुकलो तो म्हाजो इश्ट राहुल नायक. भावनेचे भरांत व्हांवलो. “कोंकणी गोंयची राजभास आसतना विधानसभेंत आमदार मराठींत कित्याक उलयतात? फाल्यांच्यान कोणूय आमदार मराठींतल्यान उलयलो जाल्यार आमी विधानसभेमुखार येवन निदर्शनां करतले.”
हें फॅनॅटिसिजम. माथेफिरूपण. कोंकणी चळवळ फॅनॅटिक न्हूं. ती खंयचेच भाशेचो दुस्वास करिना. जें प्रदीप घाडी आमोणकारासारके फॅनॅटिक करतात तेंच म्हाजो इश्ट राहुलान केलें. खंयचेय चळवळीक हीच भिरांत आसता. चुको ह्यो सुदारपाखातीर आसतात. ही चूक फकत एका राहुलानच न्हूं तर तेका ज्या थोड्या तरणाट्यांनी ताळयो माल्ल्यो तेणीय सुदारची.
मराठी आमची आवयभास न्हूं आनी देखून ती आमची राजभासय जावंक शकना. पूण गोंयांत मराठीक स्वताचें अशें एक खाशेलें स्थान आसा. जशें आज इंग्लीशीक आसा तशेंच. विधानसभेंंत हिंदी आनी इंग्लीशीन उलोवपाक जाता जाल्यार मराठींतल्यान कित्याक न्हूं? मराठीचें गोंयांतलें स्थान मतींत घेवनच राजभास कायद्यान मराठींतल्यान संवाद करपाची मेकळीक आमकां दिल्या. मात गोंयकार आसून लेगीत कोणूय आपणाक ‘मराठी माणूस’ म्हणटा आसत जाल्यार तीं निव्वळ अपुर्बुद्दांचीं राजकारणां.
निशेधच करपाचो आसत जाल्यार विधानसभेंत आमचो मुख्यमंत्री दोतोर प्रमोद सावंत धरून कांय आमदारांनी ज्यो कोंकणीच्यो भोयो भोयो चलयल्यात तेचो करया. ‘करपांत येतलें’, ‘जावपांत आयलां’, ‘सांगलें गेलां’ ही दोन-दोन क्रियापदांची मराठी-कोंकणी सोडातच, मराठींत लेगीत नासलेलें ‘केलें गेलें वता’ म्हुणोन उलयतात. खून करतात कोंकणीचो. आनी ‘बॉब’ हें विवीध अर्थांचें अस्सल कोंकणी उतर असांसदीय थारायतात. लोक बॉब मारतात म्हुटल्यार आड्डी मारतात. लोकांची बॉब पडल्या, म्हुटल्यार ते गोंदळ्ळ्यात वा घुस्पल्यात. पूण हे सभाग्ये बॉब ह्या उतराचो सरळ मराठींतल्या ‘बोंब ठोकली’ ह्या उतरांकडेन संबंद जुळयतात आनी ‘बॉब’ असांसदीय थारायतात. तरीकय आमी ओग्गी बसतात. खरें म्हुटल्यार हेचेर बॉब मारपाची गरज आसा.
गोंयांचेर 16 वेगवेगळ्यो राजवटी राज्य करून गेल्यो आनी तेका लागोन आमचेकडेन भाशीक विविधता आसा. आमच्या जाण्टेल्यांक कोंकणी, मराठी, हिंदी, पोर्तुगीज, इंग्लीश, कन्नड, गुजराती फ्रँच अश्यो कितल्योशोच भासो येताल्यो. उपरांतच्या पिळग्यांक उणीच कोंकणी, मराठी, हिंदी आनी इंग्लीश येवपाक लागली. आतां मात आमी एकभाशी जावंक लागल्यात. आवयभास आनी राजभाशेचो प्रस्न आमी आमचे भाशीक विविधतेंत घुस्पावया नाका. तेतूंत आमचें खूब व्हडले लुकसाण जातलें. कारण आयची अर्थवेवस्थाच भोवभाशीक जाल्या. आमचें हें गिरेस्त दायज तिगोवन दवरया. खंयचेच भाशेचो दुस्वास करिनासतना जाता तितल्यो भासो आपणावया. कोंकणीचो सार्थ स्वाभिमान बाळगून. जय कोंकणी. जय गोंय.
(हो लेख 18 जानेवारीच्या भांगरभूंय अंकांत प्रसिद्ध जाल्लो. तेतूंतली कंसांत ठळकपणान दाखयिल्ली भांगरभूंय विशिंची वळ मात तितली काडिल्ली, ती हांगां छापल्या)
Blogger's Profile
Sandesh Prabhudesai
Sandesh Prabhudesai is a journalist, presently the Editor of goanews.com, Goa's oldest exclusive news website since 1996. He has earlier worked as the Editor-in-Chief of HCN and Prudent, Goa's TV channels and Editor of Sunaparant, besides working as a reporter for Goan and national dailies & weeklies in English and Marathi since 1987. He also reports for the BBC. He is also actively involved in literary and cultural activities.
Drop a comment
Previous Comments
Right actions
- RAMKRISHNA JALMI, Keri Ponda Goa | 21 st January 2021 12:25
Related Blogs
- जिखल्यार ‘आमी’, हारल्यार भारत?
- पंडिता रमाबाई ते कमला देवी हॅरीस
- पत्रकारितेचे तेंगशेवयलो पथदर्शकः सीताराम टेंगसे
- 'कॅफे प्रकाश' कारांक उलो
- आनीक कितलीं मडीं पातळावचेलीं आसात?
- सरकार आम्हाला गाफील ठेऊन मारतेय का?
- हांवें म्हाजी बरोवपाची भास कित्याक बदल्ली?
- समाजपुरूस बाबन नायक
- Govt’s Covid Bulletin should ‘lead’ us, not mislead
- Goa well-equipped for On-line Education, “without Internet”
